Wat mag er mee in de kist?
Bij veel nabestaanden bestaat de behoefte om iets persoonlijks, hetzij van henzelf dan wel van de overledene mee te geven in de kist. Voor velen is het niet duidelijk wat er wel of niet mee mag worden gegeven. Lees hieronder wat de regels zijn.
Je mag voorwerpen in de kist meegeven. In de wet is hier niets over opgenomen. Maar om het risico op bodem- en luchtvervuiling of schade aan de crematieoven te voorkomen hebben crematoria en sommige begraafplaatsen hier regels over opgesteld. Hierin staat dat het meegeven van voorwerpen, (liefst) van natuurlijk, maar in ieder geval van afbreekbaar materiaal, geen probleem is.
Is het belangrijk om iets mee te geven in de kist?
Dit is uiteraard een persoonlijke vraag en het antwoord is voor iedereen anders. De reden om een voorwerp in de kist bij de overledene te leggen heeft vaak een emotionele lading, waardoor het kan bijdragen aan het gevoel van goed afscheid nemen.
Je kunt uit persoonlijke beweegredenen iets bij de overledene leggen. Denk hierbij aan een brief met nog ongezegde woorden die je de overledene nog graag wil meegeven. Een foto of tekeningen van de kinderen of kleinkinderen. Dit kan het gevoel geven van ‘nog iets kunnen doen voor de overledene’.
Je kunt een voorwerp meegeven waarvan je weet dat de overledene er gehecht aan was. Ook dat kan troost geven en een gevoel van voldoening.
Wat mag er mee in de kist bij crematie?
Zoals gezegd zijn er geen wettelijke regels voor het meegeven van voorwerpen in de kist bij een overledene. Maar de crematoria hebben daar gezamenlijk wel degelijk iets over vastgelegd in hun gezamenlijke algemene voorwaarden.
Art. 5 – Verplichtingen van Opdrachtgever
Lid 3 – Opdrachtgever dient voor eigen rekening en risico zorg te dragen:
c. dat in of aan de kist geen glas is verwerkt op het moment dat de overledene aan Crematorium wordt aangeboden.
Lid 4 – In de kist kunnen persoonlijke bezittingen worden meegegeven met dien verstande dat artikelen en materialen die bij verbranding schade aan bijvoorbeeld de oven/filter kunnen aanrichten (zoals glas, vluchtige vloeistoffen, batterijhoudende implantaten, overige apparaten met batterijen/accu’s, etc.) dan wel gevaar of schade kunnen opleveren voor medewerkers, niet zijn toegestaan.
Bron: Algemene voorwaarden van de Landelijke Vereniging voor Crematoria | Versie 2022-07-01
Elke uitvaartondernemer en -verzorger moet hiervan op de hoogte zijn. De meesten weten het wel, maar treden ruimhartig op als de situatie daar om vraagt. Pluche knuffelbeesten zijn veelal gemaakt van polyester met een synthetische vulling, maar het is wel erg strikt om nabestaanden te weigeren de lievelingsknuffel van een kleinkind bij de overledene te leggen of wellicht die van de overledene zelf. De hele kist ermee vol leggen is weer een ander verhaal.
Wat mag er mee in de kist bij begrafenis?
Zo goed als de crematoria het geregeld hebben kan ik nergens iets vinden van een gezamenlijke verklaring over voorwerpen die niet mogen worden mee begraven. Op internet vind je van alle gemeentelijke begraafplaatsen een beheer verordening, een soort algemene voorwaarden, maar daarin staat niets beschreven over het meegeven van grafgiften in de kist of het graf.
Desalniettemin geldt ook voor de begraafplaatsen, zowel algemene als particuliere, dat het niet wenselijk is als er voorwerpen met de overledene in de grond komen die niet vergaan of stoffen afgeven die de grond verontreinigen, zoals: elektronica (al dan niet met batterijen), cosmetica, glas, leer, kunststof, plastic of metaal. Begraafplaatsen willen ook liever geen pacemaker of ICD in de grond.
Wat mag je meegeven met de overledene?
Als je over alle ongewenste voorwerpen en materialen leest, die overigens begrijpelijk zijn, roept dat de vraag op wat je dan wel in de kist mee kunt geven.
Als je je aan de regels houdt dan kun je betekenisvolle voorwerpen meegeven die dus niet vervuilend zijn, maar van afbreekbaar materiaal. Denk hierbij aan foto’s, een brief, een (lievelings) boek, tekeningen, een bloem, een sigaartje of het lievelingsgebakje, koekje, snoepje, enzovoort. Maar ook een wollen deken mag, een zijden sjaal of ander weefsel met een speciale betekenis.
En, zoals gezegd, over een knuffel wordt niet moeilijk gedaan. Net zomin als over iemands favoriete pen of iets anders heel persoonlijks. Als je twijfelt dan kun je overleggen met de uitvaartverzorger.
Tegelijk moet je je ook bedenken of je die lievelingsvoorwerpen juist niet zelf wilt bewaren als dierbare herinnering aan de overledene?
Wat mag er mee in de kist op een natuurbegraafplaats?
Als de overledene wordt begraven op een natuurbegraafplaats dan zijn de regels nog strikter. Het uitgangspunt is hier om de natuur zo min mogelijk te verstoren en te vervuilen. Een kist of mand moet van massief, ongelakt hout, bamboe, karton of ander materiaal zijn. Het liefst zonder gebruik van metalen verbindingen of verlijmingen.
De kleding en eventueel de lijkwade moet van natuurlijke afbreekbare weefsels zijn. Dan heb je het over kleding van ongebleekte katoen, wol, linnen of hennep. De overledene mag geen bril, sieraden of schoenen dragen. Op deze manier kan de overledene opgaan in de natuur waar die is begraven.
Mag je zelf voorwerpen meegeven in de kist?
Je mag het voorwerp of voorwerpen zelf bij de overledene leggen. Ik kan me voorstellen dat dat voor later een fijne herinnering kan zijn. Een brief kun je in een zak of onder het kussen meegeven, maar dat mag je helemaal zelf bepalen.
Wanneer leg je iets in de kist?
Als het voorwerp ook voor anderen herkenbaar is of van betekenis, dan kun je het al in het begin in de kist leggen. Als het voorwerp privé is tussen jou en de overledene leg het dan vlak voordat de kist gesloten wordt bij de overledene.
Oude gebruiken van grafgiften
Het meegeven van voorwerpen in de kist of in het graf is iets dat al eeuwen bestaat. Langer nog; er zijn vondsten van zogenoemde grafgiften gevonden die stammen uit de Griekse oudheid en het oude Egypte.
In ons eigen land werden er voorwerpen gevonden in de hunebedden in Drenthe. Het jachtgerei, bijlen en de potten met daarin waarschijnlijk voedsel moest de reis van de overleden jagers in het hiernamaals vergemakkelijken.
Een van de meest indrukwekkende grafvondsten vind ik het terracottaleger dat opgesteld stond rond het graf van de Chinese keizer Qin Shi Huangdi (ca. 250 v. Chr.).
Van de Chinese cultuur is bekend dat zij ook vandaag de dag allerlei grafgiften meegeven met de overledene en offers brengen zodat de ziel in zo gunstig mogelijke omstandigheden in vrede afscheid kan nemen.
Conclusie
Wat mag er mee in de kist? Wij hebben niet echt een cultuur waarbij we grafgiften meegeven, maar het gebeurt wel vaak. Juist de persoonlijke betekenis van het voorwerp maakt het waardevol om mee te geven in de kist.
Om de bodem en de lucht niet te belasten en te vervuilen of om de verbrandingsoven van het crematorium niet te beschadigen, mag je alles wat afbreekbaar is en liefst van natuurlijke materialen in de kist meegeven.


Gilles Lambert/Unsplash